Trátase dunha edición de Carlos Baliñas Pérez (USC) e Carlos Andrés González Paz (IEGPS)
O acto terá lugar ás 19.00 horas e é de entrada libre ata completar aforo. Contará coas intervencións dos seus editores: Carlos Baliñas Pérez, profesor titular de Historia Medieval na Universidade de Santiago de Compostela (USC), e Carlos Andrés González Paz, investigador no Instituto de Estudos Galegos Padre Sarmiento (IEGPS, CSIC – Xunta de Galicia. Intervirán tamén Efigenia Maseda Paz, alcaldesa de Alfoz; Pablo S. Otero Piñeyro Maseda, director do IEGPS; Eduardo Pardo de Guevara e Valdés, profesor vinculado ad honorem do CSIC no IEGPS e Sonia Expósito Goás, delegada de Cultura do Concello de Alfoz.
Nas duascentas páxinas da obra, reúnense os relatorios presentados por expertos de recoñecida traxectoria investigadora durante as “Xornadas de Estudos Históricos”, (2 e 3 de outubro de 2020, centro sociocultural de Alfoz), con motivo do octingentésimo aniversario da vila de Castro d´Ouro (1220-2020). Co Concello de Alfoz como institución organizadora, contou coa colaboración do Consello Superior de Investigacións Científicas (CSIC), a través do IEGPS, e da Deputación de Lugo.
“Da vila do Castro d´Ouro ao concello de Alfoz: oitocentos anos na Historia”, que contou coa colaboración da Secretaría Xeral dá Lingua da Xunta de Galicia, divídese internamente en seis capítulos, cuxa conxunción constitúe unha re-visión diacrónica da traxectoria histórica da vila de Castro d’Ouro desde a Idade de Hierro ata finais do Antigo Réxime.
“A vila do Castro d´Ouro non contexto do desenvolvemento histórico do fenómeno urbano na Mariña medieval (séculos XII-XIII)”, autoría de Carlos Baliñas Pérez e Carlos Andrés González Paz.
“O 10 de abril de 1220 a itinerancia do monarca Alfonso IX de León detíñase no val do río d’Ouro onde, de común acordo co bispo Martín de Mondoñedo, outorgaba o foro de Benavente aos poboadores de «Ourio», sementándose así a simiente que acabará xerminando na vila de «Castro de Aurio». Neste acontecemento de semántica “glocal”, confluíron elementos conformadores da realidade local vinculados ao conxunto de circunstancias que, na súa combinación sinergética, manifestáronse no establecemento e desenvolvemento do fenómeno urbano en coróaa castelán-leonesa”, explican os editores da obra, quen engade que “se xerou un escenario favorable, receptivo, á introdución e o florecemento do fenómeno urbano nas terras da Mariña de Lugo, edificado sobre un substrato orgánico preexistente nun medio rural no cal estas novas realidades non se integran de forma disruptiva, senón interactuante e retroalimentada”.
En “O mundo castrexo e galaico-romano en Alfoz”, o arqueólogo Abel Vigo García (Concello de Mondoñedo) explora a prehistoria castrexa do Concello de Alfoz, inventaría e describe os asentamentos castrexos conservados no territorio do actual termo municipal de Alfoz, entre os cales descuella o castro de Castro de Ouro, xacemento da Idade do Hierro que foi reocupado na Alta Idade Media.
En “O ouro e a ourivería na Galécia antiga: ou torque do Valadouro”, a museóloga Aurelia Balseiro García, directora do Museo Provincial de Lugo, profunda no coñecemento da vida castrexa na Mariña de Lugo servíndose de dous elementos dotados de múltiples semánticas: o ouro como a materia prima e a ourivaría como a arte da súa transformación en adornos como as arracadas e os torques, destacando o senlleiro exemplo do torques do Valadouro.
En “Do “Castro de Aurio” ao Castro d´Ouro: os vaivéns históricos dun conglomerado urbano rural na Galicia da Idade Media”, o medievalista Carlos Andrés González Paz céntrase na evolución histórica da vila do Castro d’Ouro durante as centurias medievais, desde a entidade protourbana de “Villanoua de Aurio” ata o outono medieval galego representado pola significativa figura do mariscal Pedro Pardo de Cela.
En “A arte medieval no Castro de Ouro”, María Dolores Barral Rivadulla, profesora titular de Historia da arte na USC, mergulla no patrimonio cultural medieval conservado no Val d’Ouro, destacando fortificacións como o castelo de Castro d’Ouro e a fortaleza da Frouseira, e templos como a igrexa de Santiago de Adelán, a igrexa de San Salvador do Castro d’Ouro ou a ermida de Santa Filomena do Cadramón.
Finalmente, en “O concello de Alfoz de Castro de Ouro entre 1500 e 1850”, Pegerto Saavedra Fernández, catedrático de Historia Moderna na USC, investiga e expón a evolución histórica da xurisdición de Alfoz de Castro de Ouro no Antigo Réxime, resaltando elementos como a progresiva introdución do millo americano ou a relevancia socioeconómica do desenvolvemento da protoindustria da pañería de liño.