O proxecto non conta con avaliación de impacto ambiental e minusvalora ou obvia a elevada biodiversidade presente na zona
Entre elas, destaca pola súa gravidade a confirmación de que non hai constancia de que o “Proxecto de explotación: CE ampliación a San Acisclo e plan de restauración CE ampliación a San Acisclo” fose sometido a un proceso de avaliación de impacto ambiental, a pesares de que, como recalca este órgano, o proxecto inclúe unha área de afección de 61.215m2 nunha zona tampón dunha Reserva de Biosfera.
Segundo a Lei 21/2013, do 9 de decembro, de avaliación ambiental (BOE296, 11/12/2013), abonda o Comité Científico, ao afectar a unha Reserva de Biosfera (áreas protexidas por instrumentos internacionais), o Proxecto de explotación: CE ampliación a San Acisclo e plan de restauración CE ampliación a San Acisclo, que explota recursos da sección C, debería ser sometido a unha avaliación ambiental ordinaria.
Resulta revelador que, en primeiro lugar, o Consello Científico dea inicio ao seu informe aclarando que a Comunidade Autónoma de Galicia non remitiu ningunha información á Secretaria do Comité MAB, advertindo de que esta é unha situación “que resulta común coa acontecida noutros expedientes, xerándose unha situación anómala que afecta o proceso de avaliación das incidencias nas Reservas de Biosfera de Galicia”.
Esta afirmación concorda cas alertas emitidas dende o Sindicato Labrego Galego-Comisións Labregas, nas que chamamos a atención sobre o feito de que a conivencia da Xunta de Galicia con determinadas empresas explotadoras de recursos naturais a miúdo concrétase nun abandono de responsabilidades e deixadez de funcións cas que a administración galega está a facilitar a este tipo de actividades extractivas, non só mineiras, senón tamén de xeito diferenciado no relativo aos polígonos industriais eólicos.
Este abandono estratéxico de responsabilidades para favorecer oportunidades de negocio de empresas privadas por riba das normativas medioambientais que protexen á poboación rural e os ecosistemas concrétase no caso da mina de San Acisclo en cuestións identificadas claramente no informe emitido polo Comité MAB, tales como a confirmación de que o proxecto presentado polo promotor -e aceptado pola Xunta de Galicia- “mostra importantes deficiencias na caracterización e valoración dos compoñentes naturais, como na valoración das repercusións que se derivarían da execución do proxecto”, resultando tamén “moi deficiente” o Plan de Restauración presentado.
Ademais, este proxecto de explotación mineira sitúase integramente nunha zona tampón que rodea a zona núcleo (ZEC Serra do Xistral), reivindicada polo Consello Científico como “unha zona de elevada biodiversidade”, caracterizada pola presenza de distintos hábitats de interese comunitario -que este órgano advirte “non se mencionan no documento presentado polo promotor”-, así como de especies de flora e fauna endémica, rara ou ameazada que figuran en distintas normativas de protección ambiental, concluíndo que esta realidade foi minusvalorada “ou simplemente óbvianse” no documento técnico.
Á lista de irregularidades que rodean a mina de San Acisclo, o Comité Español do Programa MaB engade tamén que “a información sobre áreas protexidas está exposta sobre normativa xa caducada (Lei 9/2001 de conservación da natureza de Galicia) e con consideracións excesivamente particulares”, fronte ás que argumenta que, en calquera caso, a inclusión dun territorio dentro da Rede de Reservas da Biosfera de Galicia creada mediante el Decreto 95/2017 “non constitúe causa de exclusión no mesmo de usos e actividades de tipo mineiro, enerxético (parques eólicos, liñas eléctricas, instalacións e infraestruturas asociadas, etc.), de obra civil e construción, etc.”.
A tenor do informe realizado a instancias do SLG-CCLL, o Consello Científico do Comité Español do Programa MaB emitiu as seguintes consideracións:
1.- Non se puido confirmar que a actividade que orixina a emisión do presente informe e concretamente o “Proxecto de explotación C.E. Ampliación a San Acisclo. Muras (Lugo). Julio de 2020 [Feldespatos]”, fose sometido a un procedemento de avaliación acorde coa Lei 21/2013, do 9 de decembro, de avaliación ambiental, feito xa resaltado no informe emitido polo Órgano Xestor da Reserva de Biosfera.
2.- O contido do proxecto: “Proxecto de explotación C.E. Ampliación a San Acisclo. Muras (Lugo). Julio de 2020 [Feldespatos]”, mostra importantes deficiencias en relación coa caracterización e valoración dos compoñentes naturais que inciden na valoración das posibles afeccións. A valoración dos posibles impactos derivados dun proxecto mineiro debería realizarse sobre datos obxectivos e contrastables, así como cunha metodoloxía de avaliación adecuada. As apreciacións e valoracións persoais teñen pouco rigor, máis aínda cando entran en contradición cos datos publicados no ámbito científico.
3.- O plan de restauración debería reformularse completamente e adaptarse aos criterios fixados na Estratexia Nacional de infraestrutura verde e da conectividade e restauración ecolóxicas, e no borrador da Estratexia Galega en proceso de aprobación.
Estas conclusións van na liña tamén da resolución do Tribunal Superior de Xustifica de Galicia, que con data do 15/06/2023 acordou acoller a pretensión da asociación Petón do Lobo de suspender de forma inmediata e incondicionada a execución da resolución da Xunta, do 19 de decembro de 2022, na que aprobou o proxecto de explotación e o plan de restauración da concesión de explotación de recursos da sección C da mina situada no termo municipal de Muras.