Burela, 16 de marzo, 2023. Neste ano 2023 fai 75 anos a primeira grande obra narrativa da literatura de Cabo Verde. Trátase de Chiquinho, unha novela escrita por Baltasar Lopes da Silva que viu a luz en 1947. A obra marcou o inicio da literatura caboverdiana, cubrindo temas locais e da cultura crioula.
Este martes Burela acolleu a celebración do primeiro ‘Día da Literatura Caboverdiana’. A partir das dez da mañá comezou na biblioteca do IES Perdouro unha lectura continuada de Chiquinho a cargo de duascentas persoas, entre as que se atopaban os alumnos e alumnas do centro. Na inauguración participaron unha estudante -Noemy dos Reis Cardoso Borges-, a profesora de Lingua Portuguesa -Vanesa Vila Verde-, o alcalde de Burela -Alfredo Llano- e a Conselleira da Embaixada de Cabo Verde, Odette Alves.
O proxecto de intervención educativa Modelo Burela destaca que “por primeira vez na historia, o máis universal dos nenos caboverdianos falou en público no seu idioma propio: o caboverdiano, resultado da síntese do galego-português e das línguas africanas dos poboadores do arquipélago”. As palabras do discurso foron preparadas para a ocasión por Edilson Sanches Tavares, estudante de Linguas Modernas na Universidade de Santiago, e por Noemy dos Reis Cardoso Borges, a estudante encargada de abrir o encontro poñendo voz a ese fragmento en caboverdiano.
A lectura tivo unha duración de oito horas nas que Burela se converteu “na capital cultural da expresión galego-lusófona”
No acto tamén interviñeron o escritor Séchu Sende, estreitamente interesado na literatura africana desde a etapa da adolescencia; un grupo de alumnos e alumnas do Instituto Marco de Camballón, de Vila de Cruces; a politóloga Susana Basanta; Natalia Irimia, coordinadora do Equipo de Dinamización Lingüística do IES Perdouro; e o profesor Lourenço Gomes, da Universidade de Cabo Verde, que falou a través dunha videoconferencia.
A través de vídeos tamén se escoitou a voz de Christian Salles, do Río de Janeiro, un historiador brasileiro moi activo nas redes de comunicación no espazo galego-lusófono, e tamén a da profesora e escritora Laura Ramos Cuba, formada nas aulas do IES Perdouro.
Un dos momentos máis especiais tivo lugar ás tres da tarde, cando o Chiquinho reuniu na mesma mesa dúas autoridades da cultura en Burela: Rocío Rivera Seara, da Asociación Cultural Ledicia, e Antonina Semedo, unha das fundadoras de Batuko Tabanka.
Entre as últimas persoas que participaron na lectura, ocupándose polo tanto de ler as derradeiras páxinas do libro, estiveron a futbolista Jozie, do Burela FS; o director de Edicións Positivas, Francisco Macías; e en representación da USC as profesoras Helena González, Felisa R. Prado e Elías Torres, decano da Facultade de Filoloxía.
As tres últimas lecturas e intervencións corresponderon a María José Pardiñas, directora do IES Perdouro, a Francisco Pereira, deputado do Parlamento de Cabo Verde, que viaxou expresamente a Burela para participar nesta celebración, e ao Excelentísimo sr. Ney Cardoso, embaixador de Cabo Verde, que se conectou vía videoconferencia e que alentou o profesorado a investir no futuro dos mozos caboverdianos “porque é investir no futuro da colectividade”.
Despois da repercusión e emotividade da xornada, tanto o deputado Francisco Pereira como o embaixador destacaron unha cita de Fernando Pessoa: “Todo vale a pena cando a alma non é pequena”.
Esta familia naceu arredor de cinco irmáns: Paco, Esperanza, Toñito, Juan José (Sé) e Joaquín. Tocoulles vivir tempos difíciles na xuventude, véndose obrigados algúns deles a emigrar. Na reunión estiveron presentes os tres que se ven na foto: Esperanza, Sé e Joaquín, xunto con fillos, sobriños, etc. Unha reunión entrañable, porque había bastante tempo que a familia non se reunía.
A Garda Civil imputa en calidade de investigada a unha veciña de San Miguel de Reinante de 38 anos de idade como suposta autora dun delito de simulación de delito. A persoa investigada denuncio en dependencias oficiais dous cargos indebidos na súa conta bancaria. Iniciouse entón unha investigación policial comprobando documentalmente que os cargos se corresponden con dúas cotas dun préstamo ao consumo contratado pola investigada e ingresado na súa propia conta. Supostamente a persoa investigada pretendía que a entidade bancaria devolvéselle os importes das cotas domiciliadas tras formular a denuncia ante a Garda Civil. As dilixencias policiais foron remitidas á Autoridade Xudicial
Destacou a súa importancia para preservar a memoria histórica e recoñecer o esforzo das xeracións que converteron o porto de Celeiro nun referente pesqueiro. Puxo en valor o rico patrimonio mariñeiro e cultural da Mariña, facendo fincapé “que esta exposición é unha oportunidade para recoñecer o esforzo e a dedicación das persoas que ao longo de cen anos contribuíron ao crecemento e consolidación do porto celeirense”. A mostra, situada na sede da confraría, inclúe maquetas de barcos, fotografías, vídeos históricos, pinturas dos patróns maiores e obxectos singulares como a acta fundacional e maquinaria antiga. A visita complétase cun percorrido por espazos emblemáticos como a lonxa e o porto. Os actos do centenario culminarán coas XXVIII Xornadas Técnicas de Difusión do Sector Pesqueiro, un referente anual do sector.
Este evento anual destaca pola súa coidada selección musical e por ofrecer unha experiencia única na localidade lucense de Vilalba. Tras o éxito da pasada edición, que superou os 6.000 asistentes e contou con actuacións destacadas como as de Iván Ferreiro, Dorian e El Columpio Asesino, o FIV segue apostando por grandes nomes do indie nacional. As primeiras confirmacións do cartel serán anunciadas nas vindeiras semanas, mantendo a emoción e as expectativas para esta nova cita.
Nesta actuación, que serve de antesala para conmemorar o 25N, Día Internacional da Eliminación da Violencia contra a Muller, a coñecida maga realiza unha defensa da igualdade a través da maxia. O espectáculo é para todos os públicos e celebrarase na Casa dá Cultura de Cariño a partir das 18:30 horas. Conta con entrada libre e gratuíta ata completar aforo, polo que todos os interesados poderán acudir sen ter que realizar unha reserva previa.
Foi recibido no Concello polo alcalde, Dani Vega quen explicou que “dentro das visitas que estamos tendo en Ribadeo, recibimos ao Comandante Naval da Coruña e de Ferrol, o capitán de Fragata Javier García, que nos expuxo todo o tipo de propostas e de colaboracións que vamos ter con eles. E desde logo parécenos unha proposta interesante para tamén ter unha relación cos institutos, cos centros educativos e tamén co traballo que realiza en toda esta zona, desde Ribadeo ata A Coruña”. Vega engadiu: “nosoutros dentro da colaboración que estamos tendo con todas as administracións, creo que é positivo seguir nesta liña”.
