Día bo, ceos debuxados pero máis ben limpos, temperatura agradable, baixan os prezos dos consumibles enerxéticos… imos parar aí, que tamén hai cousas que non van tan ben no día a día.
Collo as novas e chego a algo que non por sabido (ó mellor non ‘sabido ó pé da letra’, pero si na ‘substancia da nova’) deixa de impactarme, unha vez máis. En resume, o escrito ven dicir que tres persoas estadounidenses, só tres, 3, teñen máis propiedades que os 160 millóns máis pobres dos seus compatriotas, a metade máis pobre… É dicir, cada unha desas persoas ten máis que 50 millóns ‘deses outros’!
Miro e non vexo na noticia un dato tras do que ando dende hai tempo: se están ou non contabilizadas tamén as débedas, e canto representan as dos uns e as dos outros. Non, parece que non atenden a ese dato, que apostaría que tería un desenlace algo así: ‘a débeda viva dos tres estadounidenses máis ricos non chega a unha centésima parte da débeda dos 160 millóns de estadounidenses máis pobres’. É dicir, unha resposta coa que a situación económica aínda estaría máis escorada que a que presenta a noticia da que comento o impacto.
As implicacións dun desequilibrio tal son variadas. Por suposto, están as posibilidades de elección, dende comida a vestido pasando por teito onde resgardarse ou lugares ós que viaxar viaxar e tempo dispoñible para facelo, ou comodidades na viaxe. Iso xa leva consigo que a liberdade dispoñible non é igual para todos nun ‘mundo libre’. Pero coido que a cousa vai máis aló. O uso dos cartos como capacidade de influencia sobre a sociedade, inclúe cousas como a posibilidade de financiamento de partidos políticos no caso das chamadas ‘democracias’ nunha escala que leva á vontade do partido a aliñarse coa vontade do doante multimillonario (aínda que esta palabra xa se quede pequena para esa xente), xunto con redes de amizade ou interese trazadas con persoas encargadas de xestionar a sociedade por mandato de todos que cadran por riba deses intereses comúns, ou mesmo a capacidade, derivada das dúas anteriores, de facer leis á súa medida, e non á medida da maioría. Convértense en plutocracias, palabra que non se usa moito, pero que volve con máis significado.
Atribúeselle a George Orwell unha cita que di que a xente rica só é xente pobre con cartos. Cartos que, ó irse acumulando, van marcando diferencias. Primeiro, de xeito visible: poucos cartos marcan a diferencia entre fame e suficiencia alimentaria. Pero logo, pouco a pouco, de xeito cada vez mais invisible, as diferencias medran e medran, de xeito que se cortan os contactos e ás veces asemellamos ser diferentes especies vivindo sobre diferentes planetas. E iso conta nas decisións tomadas pola sociedade, nos recursos adicados a elas, na visión que se ten sobre as cousas e feitos, no xeito de vida… sobre o único planeta que habitamos.
Mentres, os cidadáns de ‘a pé’, sufrindo moitas veces dificultades, esgotan a súa paciencia. Paciencia que se non ten saltado xa é por diferentes mecanismos de contención social, de fectos limitados e sobre os que podemos volver noutro momento.
Así que, a sociedade, que en teoría detén o poder, pode preguntarse ‘ata cando abusarán da nosa paciencia?’, remedando o dito por Cicerón (que tiña o poder pero non o usaba máis que dun xeito limitado) a Catilina (que non o tiña, pero confabulaba para asegurarse de telo)?