A primeira vez que lembro ter entrado nunha ‘entidade bancaria’, a caixa de aforros, o máis sofisticado que lembro eran tres aparellos, un de cada: unha máquina de escribir (exclusivamente mecánica, claro), unha sumadora (idem) e un teléfono. Non estou seguro de se escribían a pluma ou a bolígrafo, aínda que creo que a boliña dos Bic aínda non vira aqueles locais.
Case vinte anos despois, era un privilexiado aprendendo a programar un ordenador que aínda estaba nunha sala á que non tiña acceso calquera (eu tampouco). Tanto, que o programiña pasaba antes por unha picadora (á que tampouco tiña acceso) da que saían as fichas perforadas para meter logo á lectora do ordenador.
Outros vinte anos máis tarde, cunha páxina web e ás portas de ter tamén blog, eu xa era vello nunha internet que comezaba a saber a web 2.0 e a popularizarse en sucesivas vagas.
E aínda vinte anos máis tarde, hoxe, coido que podo dicir que seguín progresando polo mesmo camiño. Sen ser un especialista, deféndome nese mundiño das aplicacións ou apps.
Todo o anterior non quere dicir que non teña nunca problemas para relacionarme de xeito telemático coa administración, ou que prefira facer algunhas xestións na oficina bancaria antes que andar tentando no móbil ou no caixeiro. Ou sexa, que non me sinta desprazado pola falta de atención bancaria ou burocrática en xeral. E iso, repito, despois de ter unha traxectoria abondo amigable en relación con esas tecnoloxías.
Ven o anterior a dicir que o mundo progresa que é unha barbaridade, usando unha expresión doutro tempo. Ou a evidenciar que o consumo de recursos incrementouse de xeito desmesurado en moito menos que un século, o que explica algúns problemas actuais. Pero tamén que ese progreso pode deixar (e de feito deixa) a moita xente non só incómoda, senón tamén incapaz e desprotexida no día a día. Unha percepción que teñen ata os máis picariños, como pode comprobar calquera avó ou aboa. E que se me revelou como un flash vai camiño tamén dos vinte anos o día que uns rapaciños de 1º ESO (11 anos) comentaron entre eles dun xeito despistado se eu sabería algo de informática, chegando á conclusión de que non, porque era vello. Aínda que, claro está, tiña case vinte anos menos ca hoxe.
Pois isa realidade, a barreira tecnolóxica derivada de que hai máis cousas que atender na vida que a tecnoloxía, e máis necesarias para a vida, parece ser transparente para quen manexa os nosos cartos sen darnos explicación algunha nin de por que nos cobran cando nos obrigan a que llos deixemos manexar. Tamén é transparente para quen, nunha administración, decide sobre papeis dos demais sen ter que procurar ningún en webs ás que non é doado acceder e menos aínda atopar o necesario. Polo menos, parece que o da accesibilidade non debe estar entre os criterios que debe cumprir a aplicación informática correspondente, e quen non saiba usala, que aprenda, descargando o ‘peso da culpa’ nos usuarios, que se teñen que adaptar ós múltiples cambios decididos e impostos de xeito unilateral dende as entidades ou institucións.
Un último exemplo para rematar. Unha parella nova, os dous traballando no campo da informática con experiencia de anos, ambos castelán falantes, procuran a cita para un trámite administrativo para un deles nunha gran cidade. Resultado: un mes ata que unha boa mañá, ambos, nos seus respectivos ordenadores, e pulsando f5 para refrescar a pantalla, deron conseguido facelo despois dun bo tempo… Neste caso non era analfabetismo dixital, e o de menos era a dificultade de acceso por deseño, senón sinxelamente, o mal funcionamento do sistema administrativo. Casualidade dun caso particular? A acumulación de casualidades é o que dá lugar ó dito ‘de casualidades está o mundo cheo’…