Compostela, 2 de outubro, 2020. A decisión de ALCOA de pechar a planta de San Cibrao sementa serias dúbidas sobre o futuro ambiental da comarca e o destino da balsa de lamas tóxicas. Actualmente a balsa aínda non conta cun proxecto de peche e clausura definitivo, nen cun plano de descontaminación para unha dunha comarca maltratada por anos de permisividade das administracións con esta empresa.
A poucos días do décimo aniversario do desastre ambiental e humano provocado polo derrubo da balsa de lodos vermellos de Ajka (Hungría), ADEGA volve advertir que os riscos da balsa de lamas de Alcoa son reais e que as consecuencias dun suceso similar na Mariña poderían ser moito máis catastróficas que no caso húngaro.
Malia á necesaria urxencia que aquel episodio debera ter imprimido nas Administracións para deseñar unha solución para a balsa de ALCOA, nin a Xunta nin a multinacional foron capaces de despexar aínda as incertezas que penden sobre a súa restauración e a descontaminación dos terreos da factoría logo de 35 anos de actividade. Isto sumado á actual actitude de despotismo que está a demostrar a empresa fan presaxiar o peor: que ALCOA marche deixando o seu pasivo ambiental, tendo este que ser asumido outra volta pola sociedade galega.
Desde ADEGA, apelamos unha vez máis ás adminstracións galega e estatal para que freen calquera intento por parte de ALCOA de marchar de San Cibrao sen saldar a súa débeda, non só social, senón tamén ecolóxica coa Mariña. ALCOA debe afrontar todos os custos de estabilización e restauración da balsa e da completa descontaminación e rexeneración dos terreos. O contrario, suporía ser cómplice dun tremendo calote ambiental e social, logo de anos de prebendas, manga ancha e subvencións públicas a eito a unha das empresas máis contaminantes de Europa.
Un proxecto de selado pantasma e 14 anos de escurantismo da Xunta
En xullo pasado a Xunta denegou a ADEGA o acceso ao proxecto de selado e clausura da balsa de lamas vermellas mencionado na documentación da Autorización Ambiental Integrada (AAI), alegando que se atopaba “en curso de elaboración”. A tramitación deste proxecto, chave para garantir unha correcta restauración e peche da balsa, comezou en 2006 cun anteproxecto ao que seguiu un proxecto en 2014, unha addenda en 2015 e unha actualización en 2019, probabelmente para atender aos sucesivos recrecementos da balsa.
Hai xa pois 14 anos que a Xunta tramita un documento que debería recoller as actuacións, condicións técnicas e garantías para que a balsa non supoña un perigo para a contorna logo de rematada a actividade. Xa que logo, tecnicamente a día de hoxe, e con ALCOA a piques de marchar, non hai un Plano de selado e clausura da balsa aprobado.
A pasividade da Xunta ante unha balsa que fai augas
ADEGA tamén solicitou información sobre os controis efectuados pola Xunta na balsa de lamas vermellas e a revisión destes informes amosa preocupantes conclusións:
O volume de auga que recolle a balsa é 6 veces superior ao previsto (1,5 millóns de m3), o que fai que a depuradora non teña capacidade para tratar todo o volume sobrante. Por este motivo, desde o ano 2017, a Xunta vén autorizando a ALCOA verter máis auga ao mar e con maiores cantidades de Flúor.
Recentemente, cando menos en 2018 e 2019, rexistráronse numerosos episodios de importantes deficiencias no funcionamento da balsa: altos contidos de flúor na auga encorada; bombeos que funcionan por baixo do requerido; o insuficiente tratamento dos lixiviados; o aumento de filtracións ou o rexistro de perigosas aproximacións da auga aos diques de contención.
Á vista destes informes (ver cadro dereita), a Xunta é coñecedora das numerosas eivas que presenta actualmente a balsa de lamas debidas, principalmente, a unha deficiente planificación e xestión por parte de ALCOA.
Uns seguros e garantías financeiras con cantidades ridículas
O vindeiro domingo, 4 de outubro cumpriranse 10 anos desde que unha balsa de lamas vermellas rachaba en Ajka (Hungría) matando a 10 persoas, ferindo a varios centos e causando danos económicos estimados en 200 millóns de € segundo o Ministerio de Medio Ambiente húngaro. A balsa de ALCOA en San Cibrao acubilla unhas 40 veces máis lamas que a que se verteron en Hungría.
Para afrontar a súas obrigas ambientais fronte a eventuais accidentes, ALCOA tan só ten presentado un aval bancario duns 5,7 millóns de €, ao que habería que engadir un seguro de responsabilidade civil doutros 5 millóns de $ por sinistro e ano. Sobre os custos de restauración da balsa, ALCOA di ter unha reserva de cartos na súa contabilidade (é dicir, cartos “virtuais”, sen obriga legal de achegalos se marcha) por importe de algo máis de 15 millóns de € e que caduca en 2025.
Xa que logo, se a empresa marchase sen facer fronte ás súas obrigas ambientais para a restauración da contorna afectada, logo de décadas de actividade, a Xunta só podería recuperar 5,7 millóns de € do aval ao que obriga a Lei 26/2007 de responsabilidade medioambiental. E se houber un accidente, só podería reclamar a ALCOA 5 millóns de dólares. Lembremos que os custos que o accidente de Hungría supuxo para o seu goberno ascenderon a 200 millóns de €, polo que, a todas luces, os avais e seguros contratados por Alcoa para resarcir un eventual desastre ambiental son insuficientes, e para acadar unha compensación xusta desde o punto de vista económico, a Administración tería que iniciar longos procesos xudiciais, como aconteceu co caso Aznalcóllar ou co Prestige, que xa todas sabemos como acaban.
Esta familia naceu arredor de cinco irmáns: Paco, Esperanza, Toñito, Juan José (Sé) e Joaquín. Tocoulles vivir tempos difíciles na xuventude, véndose obrigados algúns deles a emigrar. Na reunión estiveron presentes os tres que se ven na foto: Esperanza, Sé e Joaquín, xunto con fillos, sobriños, etc. Unha reunión entrañable, porque había bastante tempo que a familia non se reunía.
Aproveitouse despois para ver o partido entre Almería e Dépor lembrando "as peñas irmáns que hai polo territorio estatal". A peña burelá agarda repetir nova cita antes do remate da actual tempada coa intención de celebrar éxitos dos distintos equipos que compoñen a estrutura do RC Deportivo.
A Garda Civil imputa en calidade de investigada a unha veciña de San Miguel de Reinante de 38 anos de idade como suposta autora dun delito de simulación de delito. A persoa investigada denuncio en dependencias oficiais dous cargos indebidos na súa conta bancaria. Iniciouse entón unha investigación policial comprobando documentalmente que os cargos se corresponden con dúas cotas dun préstamo ao consumo contratado pola investigada e ingresado na súa propia conta. Supostamente a persoa investigada pretendía que a entidade bancaria devolvéselle os importes das cotas domiciliadas tras formular a denuncia ante a Garda Civil. As dilixencias policiais foron remitidas á Autoridade Xudicial
Destacou a súa importancia para preservar a memoria histórica e recoñecer o esforzo das xeracións que converteron o porto de Celeiro nun referente pesqueiro. Puxo en valor o rico patrimonio mariñeiro e cultural da Mariña, facendo fincapé “que esta exposición é unha oportunidade para recoñecer o esforzo e a dedicación das persoas que ao longo de cen anos contribuíron ao crecemento e consolidación do porto celeirense”. A mostra, situada na sede da confraría, inclúe maquetas de barcos, fotografías, vídeos históricos, pinturas dos patróns maiores e obxectos singulares como a acta fundacional e maquinaria antiga. A visita complétase cun percorrido por espazos emblemáticos como a lonxa e o porto. Os actos do centenario culminarán coas XXVIII Xornadas Técnicas de Difusión do Sector Pesqueiro, un referente anual do sector.
Este evento anual destaca pola súa coidada selección musical e por ofrecer unha experiencia única na localidade lucense de Vilalba. Tras o éxito da pasada edición, que superou os 6.000 asistentes e contou con actuacións destacadas como as de Iván Ferreiro, Dorian e El Columpio Asesino, o FIV segue apostando por grandes nomes do indie nacional. As primeiras confirmacións do cartel serán anunciadas nas vindeiras semanas, mantendo a emoción e as expectativas para esta nova cita.
Nesta actuación, que serve de antesala para conmemorar o 25N, Día Internacional da Eliminación da Violencia contra a Muller, a coñecida maga realiza unha defensa da igualdade a través da maxia. O espectáculo é para todos os públicos e celebrarase na Casa dá Cultura de Cariño a partir das 18:30 horas. Conta con entrada libre e gratuíta ata completar aforo, polo que todos os interesados poderán acudir sen ter que realizar unha reserva previa.
Foi recibido no Concello polo alcalde, Dani Vega quen explicou que “dentro das visitas que estamos tendo en Ribadeo, recibimos ao Comandante Naval da Coruña e de Ferrol, o capitán de Fragata Javier García, que nos expuxo todo o tipo de propostas e de colaboracións que vamos ter con eles. E desde logo parécenos unha proposta interesante para tamén ter unha relación cos institutos, cos centros educativos e tamén co traballo que realiza en toda esta zona, desde Ribadeo ata A Coruña”. Vega engadiu: “nosoutros dentro da colaboración que estamos tendo con todas as administracións, creo que é positivo seguir nesta liña”.
