O acto é un percorrido pola historia da comarca da Mariña ao longo da alta Idade Media. O autor repara na súa investigación na fundación da Catedral de San Martiño de Mondoñedo, na figura do seu renovador Rosendo Guterres ou na vida do fundador do Mosteiro de Lourenzá Osorio Guterres, o conde Santo.
Baixeras, na súa investigación destaca o papel de creación da primeira sé mindoniense, sobre a primitiva sé dos bretóns, habitantes das illas Británicas que a volta de comezos do século V chegaron á area norte da Galiza fuxindo das persecucións dos saxóns. As referencias que nos chegaron arredor destas emigracións son máis amplas do que podíamos agardar, até o punto de que en diferentes concilios aparecen os nomes dos bispos dos bretóns, entre eles o famoso Mailoc. Segundo algúns estudosos os monxes de Braga trasladáronse a San Martiño de Mondoñedo no século IX para erguer a nova diocese sobre a xurisdición do antigo mosteiro Máximo dos Bretóns.
Outra das familias que ocupa un lugar de relevo na investigación de Baixeras é a dos Guterres. Un deles Osorio Guterres, coñecido popularmente como o Conde Santo, fundador do Mosteiro de Lourenzá está ligado a principal familia oligárquica da area cristiá no espazo peninsular. Vinculado a mesma familia, atopamos a Rosendo Guterres, coñecido como San Rosendo, fillo de Santa Aldara, curmá da raíña Elvira Mendez e tío dos reis galegos Afonso IV, Sancho Ordoñes e ramiro II O Grande. Rosendo, fundador de mosteiros como Caveiro ou Lourenzá, exerceu de bispo mindoninese na súa sé de San Martiño de Mondoñedo sucedendo ao seu tía Sabarico.
O autor do libro, Antonio Rodríguez Baixeras , natural de Ribadeo e ligado a Foz, onde pasa longas temporadas é licenciado en historia, profesor de ensino secundario, escritor de diversas obras de ficción é autor de varios volumes históricos.