A Coroa cre que se achega á mocidade interpelándoa nos discursos e expresando a súa preocupación pola situación que atravesan máis da metade dos mozos: o paro. Pero non só iso, o desinterese dos mozos, cando non auténtico odio, non só apunta á Monarquía, senón tamén ás principais institucións do Estado.
A maioría dos españolitos de a pé percibimos unha sorte de Estado difuso e a cámara lenta que pouco a pouco vai fagocitando os débiles mimbres democráticos sobre os que se sostiña esta controvertida construción chamada España. Non hai unha resposta da Casa do Rei ao vaciamiento de significado dos artigos que teóricamente deberían garantir os dereitos que, sobre o papel, fan de este pais un Estado social e democrático de dereito. Por non falar xa dos escándalos que sacoden a Urdangarín e dos pasos en falso de Xuan Carlos.
O Príncipe herdará moitos títulos, pero non a lexitimidade democrática (agora cada vez máis en dúbida) que o seu pai gañouse con aquel soado discurso. Felipe de Borbón debería responder a ese golpe de Estado que vivimos a cámara lenta (pero inexorable) cun discurso (quizá tamén dosificado, a cámara lenta) que fale directamente aos mozos. E non pola vía do queixume ou a interpelación, senón facendo seus o discurso e as inquietudes dos mozos. O cidadan Felipe debería estar provocando urticaria entre os poderes fácticos que viven na inercia do saqueo democrático e económico, debería ata “matar ao pai”, en sentido freudiano, para gañarse aos seus coetáneos.
Tal e como están as cousas, Felipe de Borbón non vai herdar a calma chicha que perante décadas (xa non) logrou establecer aquel discurso do seu pai a noite do 23-F. O Príncipe faría ben en desmarcarse, en ser incómodo sen caer na demagoxia. En cambiar o fondo e as formas, en cambiarse de trincheira. Pasarse á trinchera dos que saben que esta democracia non é suficiente e de que, o logrado, por valioso e raro que sexa na historia, empeza a non bastar para varias xeracións que xa o dan por sentado e que buscan parecerse ás democracias avanzadas, onde entre outros factores, a transparencia, o medio ambiente e o respecto a protección dos individuos ocupa lugares moito máis prioritaros que no noso Estado.
Evidentemente non o fará. E chegará ao trono en posición de debilidade. Cuestionado e sen a lexitimidade da que gozou o Rei e que, xa anacrónicamente, aínda lle mantén á fronte da xefatura do Estado. Á fin e ao cabo Xoán Carlos pode pasar aquí por esa figura tan querida en países menores de idade en términos democráticos: a de “pai da patria”, porque é o muñidor daquela xa pretérita “España moderna”. Pero Felipe de Borbón non é muñidor de nada, pai nada, e ninguén lle viu expoñerse, xogarlla, polos seus futuros “súbditos”.
Ou o Felipe desmárcase e sáese do carril que lle trazaron ou con razón as tensións contra a Coroa seguirán aumentando exponencialmente, co consiguiente risco de ruptura e, sobre todo, de involución en forma dun novo autoritarismo. Non parece que o “establishment” estea disposto aínda a consentir unha democracia renovada e tranquila en forma dunha serena República Española, así que as alternativas a un Príncipe deslexitimado pasarán case seguro por formas autoritarias, dun ou outro signo. Un futuro sombrío que só pode previr un discurso constante e comprometido (aínda que sexa a cámara lenta); pero sobre todo un discurso que dea lexitimidade ao Príncipe e demostre que pensa como a maioría dos seus cidadáns e que fará o que estes esperan.
E todo esta reflexión, recorden, está feita por un republicano confeso.
A. Otero Regal