Tan a vello sona esta canción, que nin o bordón lle mudaron. Cada certo tempo, os informes ao uso de Funcas, do BBVA, ou calquera outro organismo ben preocupado por achuchar aos asalariados, pequenos empresarios e pensionistas e xubilados (pero ben sedentos de suculentas e millonarias plusvalías practicando o capitalismo especulativo) alértannos da crise irreversíbel do sistema de pensións. Algo terá que ver o desexo de fomentar os plans de pensións, ou non?
Mesmo o informe que a Comisión Europea fixo sobre a viabilidade das pensións en España, o que emprega Joaquín Almunia nalgunhas das súas propostas, pouco menos é que unha simple copia do informe elaborado por David Taguas, exsubdirector de estudos do BBVA e posteriormente director da oficina económica da Moncloa durante o primeiro goberno Zapatero. Dito informe fora publicado pola revista “Panorama Social”, da Fundación de Caixas de Aforro (Funcas).
Para desenmascarar o sofisma que encerran estes “informes” (ben interesados) nada mellor que a lectura do artigo de Vicenç Navarro, “Las pensiones son viables”, editado na revista “El Viejo Topo” no número dos meses de xullo e agosto de 2009. Nel, de xeito moi clariño, explícase o erro metodolóxico do que parten as análises referidas. Procedemos ao seu resumo.
O erro de partida consiste en identificar a esperanza de vida cos anos que realmente vive unha persoa. Vicent Navarro exemplifícao maxistralmente con dous países imaxinarios, cada un deles con dous habitantes. No País-A (España) un habitante morre ao día seguinte de nacer e o outro aos 80 anos. A esperanza de vida promedio é de 40 anos [(0 + 80)/2]. Pero noutro País-B, veciño, tamén con dous habitantes, un vive 20 anos e o outro 80. A esperanza de vida promedio é de 50 anos [(20 + 80)/2]. Quere isto dicir que o cidadán promedio dese país veciño vive dez anos máis ca no primeiro caso? Non. Os documentos que favorecen a redución das pensións conclúen que si, por iso din que, como nese país imaxinario a xente vive 10 anos máis de promedio, entón haberá que pagar máis pensións. Pero iso non é certo. A mortalidade en cada grupo de idade foi descendendo. De feito, a esperanza de vida en España aumentou dos 76 aos 80 anos. Pero iso non quere dicir que os anos de vida que un cidadán medio vive sexa agora de catro anos máis que en 1980. Velaí o erro de cálculo (interesado) que penaliza á poboación ao asumir que a xente vive máis do que realmente chega a vivir.
Se ademais engadimos a iso que non se tende a vivir o mesmo con independencia da clase social á que se pertence, a cousa agrávase. A diferenza que hai entre a estimación de lonxevidade da clase baixa á clase alta chega, en España, ata 10 anos. En EE.UU. ata 15. O promedio dos países da UE-15 é de 7 anos. Logo, se a partir de agora se vai ter que traballar dous anos máis para cobrar a pensión, haberá quen estea a facelo para aqueles sectores sociais que teñan máis esperanza de vida. Haberá quen diga aquilo de “A quen Deus lla deaà”. Pero, imos tamén neste tema ignorar as diferenzas sociais outorgándonos a todos unha igualdade que realmente non é tal? Para o próximo artigo abordaremos o falso argumento de que o crecemento da porcentaxe do PIB gastado en pensións é excesivo.
Farruco Graña